Simple Interest (સરળ વ્યાજ) અને Compound Interest (ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ)

SI & CI Formulas (વ્યાજનાં સૂત્રો)

💰 સરળ વ્યાજ (Simple Interest)

• મુખ્ય સૂત્ર: વ્યાજ = (મૂલધન × દર × સમય) / 100
• કુલ રકમ: રકમ = મૂલધન + વ્યાજ

ઉદાહરણ: ₹5000 નું મૂલધન 2 વર્ષ માટે 10% દરે વ્યાજે રાખવામાં આવ્યું.
વ્યાજ = (5000 × 10 × 2) / 100 = ₹1000
કુલ રકમ = 5000 + 1000 = ₹6000

🏦 ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ (Compound Interest)

• મુખ્ય સૂત્ર: Amount = P × (1 + R/100)ⁿ
• ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ: CI = Amount − Principal

ઉદાહરણ: ₹8000 નું મૂલધન 2 વર્ષ માટે 10% દરે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજે.
Amount = 8000 × (1 + 10/100)² = 8000 × 1.21 = ₹9680
CI = 9680 − 8000 = ₹1680

🧠 પ્રેક્ટિસ પ્રશ્નો

Q1. ₹5000 પર 8% દરે 3 વર્ષ માટે સરળ વ્યાજ કેટલું?

SI = (5000 × 8 × 3) / 100 = ₹1200

Q2. ₹4000 પર 10% દરે 2 વર્ષનું ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ?

Amount = 4000 × (1 + 10/100)² = 4000 × 1.21 = ₹4840
CI = 4840 − 4000 = ₹840

Q3. કોઈ રકમ 4 વર્ષમાં 6400 બને છે જ્યારે 10% દરે રાખવામાં આવે છે, મૂલધન કેટલું?

6400 = P × (1 + 10/100)⁴ ⇒ P = 6400 / 1.4641 = ₹4370 (લગભગ)

Q4. ₹2500 પર 12% દરે 2 વર્ષનું SI કેટલું?

SI = (2500 × 12 × 2) / 100 = ₹600

Q5. જો રકમ બમણી થવામાં 10 વર્ષ લાગે છે, તો વ્યાજ દર કેટલો?

SI માટે, વ્યાજ = મૂલધન ⇒ (P×R×10)/100 = P ⇒ R = 10%

Q6. ₹10000 પર 5% દરે 3 વર્ષનું CI કેટલું?

Amount = 10000 × (1 + 5/100)³ = 10000 × 1.157625 = ₹11576.25
CI = ₹1576.25

Q7. એક રકમ 2 વર્ષમાં ₹12100 બને છે જ્યારે દર 10% છે, મૂલધન કેટલું?

12100 = P × (1.1)² ⇒ P = 12100 / 1.21 = ₹10000

Q8. ₹6000 પર 15% દરે 2 વર્ષનું SI કેટલું?

SI = (6000 × 15 × 2) / 100 = ₹1800

Q9. ₹8000 પર 20% દરે 2 વર્ષનું CI કેટલું?

Amount = 8000 × (1.2)² = 8000 × 1.44 = ₹11520
CI = ₹3520

Q10. 3 વર્ષ માટે ₹5000 પર 10% SI અને CI નો તફાવત કેટલો?

SI = (5000×10×3)/100 = ₹1500
CI = 5000×(1.1)³−5000 = ₹1655
Difference = ₹155